Η αγορά χρειάζεται ρευστότητα για να κρατήσει τις επενδύσεις της και την απασχόληση

Συνέντευξη του Προέδρου ΣΦΕΕ, κ. Κωνσταντίνου Φρουζή
με το Γιώργο Σακκά, για το ένθετο της Ναυτεμπορικής

Κύριε Φρουζή μετά από πληθώρα νομοθετημάτων, μειώσεων τιμών, απαγορεύσεων και γενικότερα μιας μεγάλης κλίμακας περαιτέρω κρατικού παρεμβατισμού στην αγορά φαρμάκου, θα λέγατε ότι τελικά φτάνουμε σε ένα λειτουργικό εξορθολογισμό, ή κάπου στο ενδιάμεσο της εφαρμογής ολων αυτών την 4ετια που πέρασε χάθηκε ο στόχος?

Να προσδιορίσω πρώτα από όλα ότι ανέκαθεν η αγορά φαρμάκου ήταν μια αγορά απόλυτα ρυθμισμένη από το κράτος. Η διατίμηση και η κυκλοφορία των προϊόντων ήταν πάντα ελεγχόμενες από το υπουργείο είτε του Εμπορίου είτε του Υγείας σήμερα και υπήρχαν ανέκαθεν περιορισμοί και στρεβλώσεις.

Επειδή μέσω των μνημονίων ετέθη δε ως βασικός  στόχος η μείωση της δαπάνης, ο στόχος δεν χάθηκε, αλλά επιτεύχθηκε και μάλιστα στο χρονοδιάγραμμα που απαιτούσε η τρόικα.

Όλοι μας, είχαμε αναγνωρίσει την ανάγκη εξορθολογισμού της αγοράς γιατί όντως διαπιστώναμε ότι κάποια πράγματα είχαν ξεφύγει. Και είχαμε αποφασίσει σταδιακά να μπαίναμε, σαν φαρμακοβιομηχανία, σε μια διαδικασία εξορθολογισμού, ανεξάρτητα από τα μνημόνια που επέβαλαν την επίσπευσή της. Όμως, στην ταχύτητα της βίαιης προσαρμογής, πιστεύω πως οι βασικές παράμετροι που είναι η διατήρηση μιας αξιοπρεπούς φαρμακευτικής περίθαλψης και μια σωστή συνεργασία ανάμεσα στο δημόσιο και τους ιδιώτες φορείς φαρμάκου, παραβλέφθηκαν.

Πετύχαμε τη μείωση της δαπάνης, αλλά την ίδια στιγμή ως εταιρείες βρεθήκαμε με «κουρεμένες» απαιτήσεις, ρεκόρ οφειλών από τον ΕΟΠΥΥ και τα Νοσοκομεία, με λανθασμένα συχνά δελτία τιμών κατά παράβαση των νόμων και χωρίς τη δυνατότητα να φέρουμε νέα φάρμακα για περίπου 3 χρόνια, ενώ ο νόμος ορίζει 90 ημέρες…

Και τώρα σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε? Υπάρχουν ενδείξεις στον ορίζοντα ότι θα υπάρξει κάποια ισορροπία και ότι θα επέλθει αποκατάσταση και βελτίωση?

Εάν η δαπάνη διατηρηθεί κοντά στο στόχο του 2013 ή έστω ελαφρώς χαμηλότερη δηλαδή κοντά στα 2,2-2,3 δις. ευρώ, νομίζω πως σταδιακά θα υπάρξει  αποκατάσταση των συνθηκών υπέρ των ασθενών και της υγιούς επιχειρηματικότητας.

Με δεδομένη όμως τη δέσμευση από την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας ότι θα παλέψει για το όριο αυτό,  και με δεδομένη την κατανόηση ότι επείγει η είσοδος καινοτόμων φαρμάκων, αρχής γενομένης με το τρέχον νέο δελτίο τιμών, νομίζω ότι μπορούμε να δούμε  κάποια θετικά στοιχεία, μετά από αρκετά χρόνια. Μένει βέβαια και το μεγάλο αγκάθι που είναι οι εξοφλήσεις από τον ΕΟΠΥΥ και τα Νοσοκομεία και για τις οποίες τόσο από πλευράς Υπουργού όσο και από πλευράς του ίδιου του πρωθυπουργού έχουμε λάβει διαβεβαιώσεις ότι θα εξομαλυνθούν.

Βέβαια όλα τα παραπάνω μένει να υλοποιηθούν.

Αν κατάλαβα καλά, διαπιστώνεται μια θετικότερη αντιμετώπιση για τον κλάδο από τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου? Αλήθεια πως κρίνεται τη μέχρι σήμερα πορεία του νέου υπουργού?

Θα ήθελα να πω πως δε μ’ αρέσει και δεν είναι και ο ρόλος μου να κρίνω πρόσωπα, αλλά τις γενικότερες πολιτικές που μας  παρουσιάζονται και που φυσικά συχνά δεν είναι αποφάσεις ενός μόνο προσώπου. Εκείνο πάντως που ως κλάδος διαπιστώσαμε, είναι η καλή διάθεση από τον κ. Γεωργιάδη να μας ακούσει και να ξεκινήσει άμεσα διάλογος με δική του πρωτοβουλία και μάλιστα με όλους τους stakeholders του φαρμάκου. Δική του πρωτοβουλία είναι οι Τεχνικές Επιτροπές Φαρμάκου οι οποίες λειτούργησαν μέσα στον Αύγουστο προκειμένου να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο πλαίσιο για την φαρμακευτική περίθαλψη των Ελλήνων.

Γενικότερα θα έλεγα ότι κάνει πολιτική με βάση την κοινή λογική και απαιτεί ταχύτητα και απλοποίηση των θεμάτων. Είμαστε αισιόδοξοι και κυρίως είμαστε αξιόπιστοι συνομιλητές στην προσπάθεια αυτή.

Ο κύριος Γεωργιάδης είναι ο υπουργός που έχει χρησιμοποιήσει τη λέξη «γενόσημα» περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο. Μάλιστα θα έλεγε κανείς ότι είναι και η «παντιέρα» για τη νέα φαρμακευτική πολιτική στη μάχη για τη δαπάνη.

Αυτό δεν είναι κάτι επιλήψιμο… Εξάλλου , ο  υπουργός δεν λέει κάτι καινούργιο ότι δηλαδή με τα εκτός πατέντας φάρμακα θα μειωθεί η δαπάνη. Είναι κάτι που κι εμείς ως ΣΦΕΕ λέμε χρόνια τώρα και που φυσικά αναγνωρίζονταν από όλους εκείνους που χάραζαν την πολιτική φαρμάκου και μάλιστα πριν ενταχθούν τα συγκεκριμένα φάρμακα στις μνημονιακές προτεραιότητες. Σήμερα φαίνεται να έχουμε προχωρήσει αρκετά βήματα καθώς έχει προσδιοριστεί η πολιτική που θα ακολουθηθεί και η μεθόδευση για την περαιτέρω διείσδυση των γενοσήμων και των εκτός πατέντας φαρμάκων.

Εδώ θέλω να πω όμως και πάλι κάτι. Το τελευταίο διάστημα διαπιστώνω ότι υπήρξε μια κορύφωση των συζητήσεων όταν την ίδια στιγμή η καινοτομία, το νέο φάρμακο και ο ασθενής περνά σε δεύτερο επίπεδο. Είναι αποδεδειγμένο ότι το μοντέλο που λειτουργεί σε όλες τις αγορές ισχύει και για το χώρο της υγείας, όπου στα πεδία θεραπείας η αποδεδειγμένα λειτουργική τακτική είναι η δράση ενός μίγματος με καινοτόμα φάρμακα και γενόσημα. Στο δε επίπεδο της δαπάνης τα γενόσημα είναι η βάση για την απελευθέρωση των πόρων προς την καινοτομία και τις νέες θεραπείες. Είμαι βέβαιος ότι ο κ. Γεωργιάδης έχει κατανοήσει και ασπάζεται απόλυτα το μοντέλο αυτό και έχει δεσμευτεί ότι θα κινηθεί με βάση αυτή την αρχή.

Ναι, αλλά με την προσπάθεια η αγορά της Ελλάδα να καλύπτεται κατά 60% σε όγκο με γενόσημα φάρμακα, για τα οποία δίνονται και ισχυρά κίνητρα,  δε μεθοδεύεται ουσιαστικά και η τάση να εξοβελιστούν τα επώνυμα off patent φάρμακα από την αγορά? Αυτό δεν θα πλήξει μεγάλες εταιρείες του κλάδου?

Κατ αρχήν να πω ότι οι μεγάλες -όπως λέτε-  εταιρείες, αν και για μας όλες οι εταιρείες είτε έχουν μεγάλο τζίρο είτε όχι είναι σημαντικές γιατί φέρνουν η κάθε μια φάρμακα που καλύπτουν μεγάλες ανάγκες, έχουν σαν βασικό ζητούμενο να μπορούν να κυκλοφορούν τα νέα τους φάρμακα στην αγορά και στις σωστές τιμές σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο νόμος. Η σχεδόν τριετής απαγόρευση νέων φαρμάκων είναι αυτή που τις έπληξε και μας έφερε πίσω σαν χώρα, όπως και οι λάθος τιμές και όχι η διαδικασία υποκατάστασης.

Από κει και πέρα, η νέα πολιτική θα πρέπει να δίνει ίσες ευκαιρίες σε όλους. Άλλωστε τα προϊόντα των οποίων η πατέντα έχει λήξει ανήκουν εν δυνάμει στην ίδια κατηγορία τιμολογιακά με τα γενόσημα προϊόντα. Επομένως, θα πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες για να μπορούν να είναι ανταγωνιστικά, κάτι το οποίο συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αναγνωρίζουμε τη μάχη που δίνει η Κυβέρνηση για τη μείωση των δαπανών και σε αυτή την κατεύθυνση είναι και η διεύρυνση της αγοράς των γενοσήμων. Όμως δεν πρέπει η τιμή να είναι το μόνο κριτήριο, αλλά ακόμη και αν είναι, στα πλαίσια του υγειούς ανταγωνισμού θα πρέπει να αφορά όλους η τιμολογιακή πολιτική.

Εμείς πάντως εδώ είμαστε καθώς τα νέα μέτρα είναι πολύ «φρέσκα» για να συζητήσουμε τυχόν αστοχίες κατά την εφαρμογή τους.

Μια ακόμη σημείωση που θέλω επίσης να κάνω εδώ είναι ότι το σύνολο του κλάδου πλήττεται βαρύτατα και από τα συσσωρευμένα χρέη του ΕΟΠΥΥ και των νοσοκομείων που πλέον φτάνουν τα 1,3 δις. ευρώ τουλάχιστον. Κι εδώ πρέπει να γίνουν πολλά ώστε να «ξεμπλοκάρουν» πια οι διαδικασίες πληρωμής από τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας. Η αγορά χρειάζεται ρευστότητα για να κρατήσει τις επενδύσεις της και την απασχόληση.

Μια και αναφερθήκατε στη δαπάνη, τι βλέπετε να γίνεται σε αυτό τον τομέα?

Όπως είπα και πριν ο υπουργός αναγνωρίζει το αίτημά μας για τη διατήρηση αυτής κοντά στα 2,2 δις ευρώ. Το θέμα είναι να βρει υποστηρικτές και μέσα στην ίδια την Κυβέρνηση. Η επιταγή της Τρόικα για 1% στο ΑΕΠ θα προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς σε όλο το σύστημα υγείας καθώς ρίχνει την κατά κεφαλή δημόσια  φαρμακευτική δαπάνη στα 178 ευρώ ήτοι στο μόλις 56% του μέσου όρου της Ευρώπης! Αυτό μας κάνει όχι απλά ευρωπαίους πολίτες δεύτερης κατηγορίας αλλά νομίζω ακόμη υποδεέστερους.

Ήδη και στα σημερινά τρέχοντα επίπεδα είμαστε μόλις στα 2/3 του μέσου ευρωπαϊκού όρου αλλά έστω και οριακά διατηρείται ένα επίπεδο περίθαλψης των Ελλήνων ασθενών.

Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθείτε και στην κοινωνική συνεισφορά του κλάδου. Πρόσφατα ανακοινώθηκε και η εντατικοποίηση της δραστηριότητας της Τράπεζας Φαρμάκων από τα μέλη σας.

Είναι σαφές, ότι η οικονομική κρίση, έχει μετατραπεί και σε κρίση ανθρωπιστική καθώς σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού και κυρίως οι ανασφάλιστοι και άποροι έχουν ελλιπή ή καθόλου πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας! Με τη σύσταση της «Τράπεζας Φαρμάκων ΣΦΕΕ – Δίκτυο Συλλογής και Δωρεάν Διάθεσης» για άπορους και ανασφάλιστους, ο Σύνδεσμος ενοποιεί τις μεμονωμένες δράσεις που κάθε μια εταιρεία υλοποιεί, αναδεικνύοντας την ενεργό συμβολή και συμμετοχή στην κοινωνική ανάγκη. Είναι μια πρωτοβουλία που διευρύνει και εξελίσσει περαιτέρω τη συνεργασία που έχει ο ΣΦΕΕ και οι εταιρείες μέλη του με τα Ιατρεία Κοινωνικής Αποστολής και το Φιλανθρωπικό Οργανισμό «ΑΠΟΣΤΟΛΗ» της Ιεράς Αρχιεπισκοπής με τη στήριξη του Υπουργείου Υγείας.

Χτίζουμε όλες τις διαδικασίες ώστε σύντομα να έχουμε αρκετές χιλιάδες φάρμακα προς διάθεση στους Έλληνες αναξιοπαθούντες.