H φαρμακευτική περίθαλψη είναι μέριμνα για τον πολίτη

Συνέντευξη κ. Κωνσταντίνου Μ. Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ Real News

Συνέντευξη του κου Κ. Φρουζή στη «Real News», 17/11/2013

1.    Ο ρόλος των φαρμακευτικών εταιρειών

Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις βρίσκονται στην πρωτοπορία της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Και αυτό για δύο λόγους. Πρώτον, τι μας είπε το ελληνικό κράτος; Ότι δεν μπορεί να τηρήσει τις υποχρεώσεις του και γι’ αυτό πρέπει να εφαρμοστούν οριζόντια κουρέματα. Οι φαρμακευτικές εταιρείες κατέγραψαν μεγάλες ζημιές επειδή είχαν αποδεχτεί ομόλογα του ελληνικού κράτους για την αποπληρωμή παλαιότερων χρεών, τα οποία κουρεύτηκαν δραματικά. Παράλληλα, οι πολιτικές λιτότητας, τα διαδοχικά δελτία τιμών με κάθετες μειώσεις, την ίδια ώρα που αυξήθηκε υπέρμετρα η φορολογία. Παρά τα παραπάνω πλήγματα, οι φαρμακευτικές εταιρείες πάλεψαν και στάθηκαν στα πόδια τους. Και ποιο είναι το δεύτερο που απαίτησε το κράτος, αλλά και οι πολίτες; Την άμεση πρόσβαση στα φάρμακα. Κάτι το οποίο προσφέραμε. Εξασφαλίσαμε από την πλευρά μας να μην υπάρχουν σοβαρά «κενά» στην αγορά – και όταν εμφανίστηκαν σπεύσαμε και τα καλύψαμε.Η επιτυχία λοιπόν είναι διπλή. Συμβάλλαμε καθοριστικά στην υπεράσπιση του επιπέδου της δημόσιας υγείας, παρά το γεγονός ότι βρεθήκαμε στο επίκεντρο της κρίσης και μονόπλευρων περικοπών. Αυτό επιτεύχθηκε χάρη στο πολύ υψηλό επίπεδο των στελεχών μας και στα σύγχρονα συστήματα διοίκησης και ταχύτατων αποφάσεων που εφαρμόζουμε. Ο φαρμακευτικός κλάδος προσφέρει ένα κορυφαίο υπόδειγμα management και εταιρικής διακυβέρνησης στον ελληνικό χώρο.

2.    H σημασία της φαρμακευτικής δαπάνης για τη δημόσια υγεία – Πρόταση του ΣΦΕΕ για τη συγκρότηση Επιστημονικής Επιτροπής που θα αξιολογήσει την αναλογία κόστους – οφέλους και θα προστατεύσει έτσι τη δημόσια υγεία.

Υπήρχε σπατάλη στο σύστημα Υγείας. Ακόμα υπάρχει σπατάλη και κακοδιαχείριση, λιγότερη όμως. Αυτά πρέπει να παταχθούν. Να ολοκληρωθούν τα βήματα που έχουν γίνει. Να αποκτήσει το ΕΣΥ ένα σύστημα ολοκληρωμένης μηχανοργάνωσης όπως αυτό που διαθέτουν οι βόρειες χώρες. Και τότε δεν θα χρειάζεται να επιβάλλονται ανορθόδοξες πρακτικές, όπως το γνωστό «κλείδωμα» της φαρμακευτικής δαπάνης στο 1% του ΑΕΠ. Είναι σαφές ότι δεν είναι δυνατόν να επιτύχουμε την πρόσβαση σε φάρμακα και προπαντός στα νέα και καινοτόμα, με αυτή τη ρύθμιση. Η Ελλάδα έχει μείνει και θα μείνει ακόμα πιο πίσω. Θα διολισθήσει σε προηγούμενες δεκαετίες, όταν οι πολίτες, για να αναπληρώσουν την έλλειψη πρόσβασης, παρήγγειλαν τα φάρμακα που χρειάζονταν σε συγγενείς που ταξίδευαν στο εξωτερικό. Το 1% σημαίνει ότι η κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα θα είναι σχεδόν η μισή από τον μέσο όρο της Ευρώπης των 27! Και θα υπενθυμίσω ότι μειώσαμε τη δαπάνη από τα 5,5 περίπου δις το 2009 στα 2,37 δις φέτος, δηλαδή μείωση πάνω από 55%. Θα μου πείτε: «Λεφτά, δεν υπάρχουν». Μα αν κοστολογηθεί με οικονομικούς όρους η σωρευτική ζημιά στη δημόσια υγεία από την μη πρόσβαση των ασφαλισμένων σε όλα τα φάρμακα και φυσικά στα νέα και καινοτόμα φάρμακα, αν υπολογιστεί το κόστος για την οικονομία από τις αθρόες εισαγωγές στα νοσοκομεία λόγω μη πρόσβασης στις νέες θεραπείες, θα διαπιστώσουμε ότι το κράτος θα έχει απώλειες στο πεδίο της οικονομικής δραστηριότητας πολύ μεγαλύτερες από το ποσό που επιχειρεί να εξοικονομήσει μέσα από την πρακτική αυτή. Ο ΣΦΕΕ καλεί το Yπουργείο Υγείας να οργανώσει μία τέτοια Επιτροπή με τη συμμετοχή διακεκριμένων πανεπιστημιακών για να αποτυπώσει με οικονομικούς όρους τη συνέπεια των πολιτικών αυτών που επιβάλλονται από την Τρόικα. Τέτοιες έρευνες έχουν γίνει και γίνονται σε άλλες χώρες και χρησιμοποιούνται ως εργαλείο για την χάραξη και την άσκηση της πολιτικής για το φάρμακο σαν ένας μοχλός μείωσης των δαπανών υγείας αλλά και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Να γίνουν λοιπόν και στην Ελλάδα. Με τη λογική αυτή επιμένουμε να αρθούν τα χωρίς λόγο εμπόδια και να κυκλοφορήσουν επιτέλους τα καινοτόμα φάρμακα, τα οποία μετά από 3 χρόνια πήραν τελικά τιμή, αλλά και πάλι το Υπουργείο Υγείας επιμένει να τα κρατάει μακριά από τους ασθενείς της χώρας. Πιστεύουμε σταθερά ότι: Το δημοσιονομικό όφελος από τη συγκράτηση της δαπάνης με αυτούς τους τρόπους είναι πολύ μικρότερο από το κόστος για την οικονομία και το σύστημα Υγείας από τον αποκλεισμό των ασφαλισμένων από τις νέες και καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα. Γι’ αυτό πρέπει οπωσδήποτε για το 2014 να μειώσουμε τον προϋπολογισμό όχι χαμηλότερα από τα 2,25 δις, δηλαδή περίπου 1,3% του ΑΕΠ. Μείωση κάτω από αυτό το όριο θα είναι καταστροφική γιατί αγγίζουμε το «οριακό σημείο» πέρα από το οποίο κάθε μείωση ανατρέπει την υποστήριξη της δημόσιας υγείας και εκτοξεύει τα ποσοστά συμμετοχής των ασθενών.

3.    Η συνταγογράφηση και ο θεράπων ιατρός

Μιλάμε για τη δημόσια υγεία. Έχουμε ευθύνη. Δεν μπορεί τα φάρμακα να φτάσουν να αγοράζονται με όρους λίστας για το σουπερμάρκετ. Δεν μπορεί η συνταγογράφηση να μοιάζει με τις παραγγελίες για τα προϊόντα που πωλούνται «χύμα». Αυτό θα είναι μια μεγάλη οπισθοδρόμηση. Η συνταγογράφηση πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη του θεράποντος ιατρού, ο οποίος πρέπει να μπορεί να συνταγογραφεί και με την εμπορική ονομασία, εφόσον το κρίνει απαραίτητο. Κι αυτό γιατί μόνον ο γιατρός μπορεί να επιλέξει το πλέον ενδεδειγμένο για την ειδική περίπτωση που αντιμετωπίζει, από τα δεκάδες επώνυμα γενόσημα, από τα νέα φάρμακα ή από τα off patent. Μόνο ο γιατρός γνωρίζει καλύτερα τα ειδικά θεραπευτικά χαρακτηριστικά του φαρμάκου. Και γιατί μόνον τα επώνυμα φάρμακα εγγυώνται την ποιότητα, την ασφάλεια και τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το ζήτημα του κόστους για το σύστημα Υγείας δεν είναι πάντοτε κάτι αυτονόητο, ούτε προσδιορίζεται αυτομάτως, αφού για τα φάρμακα που δεν είναι γενόσημα, εφόσον τα επιλέξει ο ασθενής,  αποφασίζει να πληρώσει μεγαλύτερη συμμετοχή. Κατά συνέπεια, εφόσον διασφαλίζεται το ζήτημα του κόστους και δεν επιβαρύνεται η Κοινωνική Ασφάλιση, ο γιατρός πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει για το επώνυμο ιδιοσκεύασμα που θα λάβει ο ασθενής με βάση τα ειδικά θεραπευτικά, επιστημονικά χαρακτηριστικά του.

4.    ΣΦΕΕ, φαρμακευτικές επιχειρήσεις και καινοτομία

Η Ελλάδα δεν είναι μόνο χώρα κατανάλωσης φαρμάκων. Είναι και μία σημαντική χώρα παραγωγής φαρμάκων και μπορεί να γίνει ακόμα περισσότερο. Παράγουμε φάρμακα, υπό τις πιο αυστηρές και σύγχρονες συνθήκες διασφάλισης της ποιότητας, με τα πιο αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, για πάνω από 100 χώρες διεθνώς. Πάνω από 10.000 επιστήμονες εργάζονται στις ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Και επιπλέον, η Ελλάδα εξελίσσεται εντυπωσιακά στο πεδίο των κλινικών μελετών. Αυτά δεν είναι ασήμαντα επιτεύγματα. Η πολιτεία οφείλει να τα αξιολογήσει και να συμβάλλει σε μια προσπάθεια, που παρά την κρίση, βρίσκεται σε εξέλιξη: Τη δημιουργία ισχυρής παραγωγικής σύγχρονης φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα. Αναγνωρίζοντας αυτές τις δυνατότητες, ο ΣΦΕΕ έχει αναλάβει δράση και στο πλαίσιο της προώθησης της Καινοτομίας. Έχουμε αναλάβει την πρωτοβουλία «ΣΦΕΕ Innovation Project» με στόχο την ανάδειξη καινοτόμων προτάσεων στο χώρο της Υγείας, τις οποίες θα αξιολογήσουμε και θα βραβεύσουμε με 50.000 ευρώ συνολικά (θα μοιραστούν στους τρεις πρώτους νικητές). Παράλληλα, θα στηρίξουμε περαιτέρω τους νικητές. Θα έχουν πρόσβαση σε πρόγραμμα συμβουλευτικής υποστήριξης σε θέματα στρατηγικής, έρευνας και ανάπτυξης που θα υλοποιηθεί μέσα από τη στενή συνεργασία με τις εταιρείες – μέλη του ΣΦΕΕ και μέσα από το οικοσύστημα εργαλείων των ID-GC. Το μέγεθος της συμμετοχής στο διαγωνισμό  – έχουμε λάβει περίπου 150 προτάσεις  – αποτελεί από μόνο του τεράστια επιτυχία. Αποτελεί απόδειξη της δύναμης που διαθέτει η χώρα μας σε καινοτόμες ιδέες και λαμπρά μυαλά υψηλά καταρτισμένων επιστημόνων, οι οποίοι με τις ιδέες τους και την κατάλληλη υποστήριξη μπορούν να αποτελέσουν φάρο ελπίδας για  την ανάκαμψη της χώρας.