Να ανοίξουν πάλι τα σύνορα της Ελλάδας στα νέα καινοτόμα φάρμακα

Άρθρο κ. Κωνσταντίνου Μ. Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ Μακεδονία Κυριακής

Απόλυτα αφοσιωμένη στην αποστολή της για διατήρηση της υγείας των ανθρώπινων κοινωνιών, η φαρμακοβιομηχανία θεωρείται ο κλάδος που είναι «φύσει στρατευόμενος» να καινοτομεί. Η ανάγκη για ανακάλυψη νέων επαναστατικών μεθόδων και θεραπειών μέσω μιας διαρκούς μελέτης της ανθρώπινης υπόστασης, οδηγεί στη συνεχή υπέρβαση ακόμη και των πλέων πρόσφατων επιστημονικών κατακτήσεων και αποτελεί τη βασική γενεσιουργό δύναμη της φαρμακευτικής διαδικασίας.

Αποτέλεσμα είναι η αύξηση του προσδόκιμου και η βελτίωση της ποιότητάς της ανθρώπινης ζωής που στο μέγιστο βαθμό αποδίδονται στην καινοτομία, την οποία η φαρμακευτική βιομηχανία, αναπτύσσει και εξελίσσει διαρκώς επενδύοντας τεράστια κεφάλαια και χρόνο. Θα έλεγε κανείς πως είναι πλέον κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας το γεγονός ότι ο σημερινός άνθρωπος ζει τουλάχιστον τρεις δεκαετίες περισσότερο απ’ όσο ζούσαν οι πρόγονοί του έναν αιώνα πριν. Και αυτό φυσικά αποδίδεται στις ανακαλύψεις της φαρμακευτικής επιστήμης αλλά και της μετουσίωσης των επιστημονικών ευρημάτων σε θεραπείες.

Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους. Η φαρμακοβιομηχανία είναι ο πρώτος κλάδος παγκοσμίως, που επανεπενδύει το μεγαλύτερο ποσοστό του τζίρου της σε έρευνα και ανάπτυξη. Οι τελευταίες μάλιστα αναλύσεις σημειώνουν ότι πέρυσι οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι εταιρείες βιοτεχνολογίας επένδυσαν 135 δισ. δολάρια με τάση στην πενταετία να προσεγγίσει τα 150 δισ. δολάρια ετησίως. Τα μεγέθη αυτά αφορούν σε ποσοστό τζίρου των εταιρειών του κλάδου που αγγίζει το 20% και αποτελούν περισσότερο από το 10% του συνόλου των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη που γίνεται από την παγκόσμια βιομηχανία σε όλους τους κλάδους!

Κάθε νέο φάρμακο, για να κυκλοφορήσει στην αγορά, απαιτεί την αξιολόγηση 5 έως 10 χιλιάδων πιθανών δραστικών ουσιών και περί τα 12-15 χρόνια ερευνητικής προσπάθειας. Μόνο το 20% από τα νέα φαρμάκων που είναι σε έρευνα και ανάπτυξη καταφέρνουν τελικά να πάρουν άδεια κυκλοφορίας, ενώ  από αυτά, μόνο το 1 στα 5 θα έχει τελικά εμπορική επιτυχία. Οι συγκεκριμένες αριθμητικές δικαιολογούν, λοιπόν, γιατί κάθε φάρμακο που θα κυκλοφορήσει έχει ένα κόστος επένδυσης που ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ. Κι αυτό είναι ένα μόνο μέρος της θυσίας που γίνεται στο βωμό της καινοτομίας, καθώς το σημαντικότερο είναι η υπεράνθρωπη προσπάθεια από τους ίδιους τους επιστήμονες να ξεπερνούν συνεχώς τον εαυτό τους προάγοντας την επιστήμη και φυσικά διευρύνοντας τα γνωστικά πεδία του ανθρώπου.

Διαπιστώνει εύκολα κανείς ότι  η βασική αποστολή της φαρμακοβιομηχανίας είναι κάτι που ξεπερνά κατά πολύ την κατασκευή εργοστασίων και κέντρων διακίνησης, βασικά στοιχεία των κύριων επενδύσεων των περισσότερων βιομηχανικών κλάδων. Στο δικό μας  κλάδο το προσδοκώμενο όφελος δεν είναι απλά επιχειρηματικό κέρδος, αλλά η επανεπένδυση των κεφαλαίων εκείνων για να συνεχίσουμε να είμαστε καινοτόμοι και παραγωγικοί. Και το τονίζω αυτό, γιατί επανειλημμένως γίνεται λόγος για το κόστος των φαρμάκων, ειδικά από τους ιθύνοντες της χάραξης πολιτικής υγείας, οι οποίοι αναφερόμενοι στον κλάδο ξεχνούν ότι για να επανεπενδύσεις σε Έ&Α ώστε να βρεις νέες θεραπείες πρέπει πρώτα να είσαι κερδοφόρος.

Θα πρέπει λοιπόν, η ελληνική πολιτεία να ανοίξει και πάλι τα σύνορα της χώρας στα νέα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες που κρατά κλειστά για 2,5 τώρα χρόνια και να επιτρέψει στους Έλληνες πολίτες να είναι όσο Ευρωπαίοι θέλουν και οι πολιτικοί να κάνουν την χώρα. Εξάλλου, εμείς σαν κλάδος έχουμε από καιρό αποδείξει ότι σταθήκαμε δίπλα στην Πολιτεία ώστε να εξορθολογιστεί το σύστημα των δαπανών. Είναι άδικο και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έως και απάνθρωπη η κατάσταση στην Ελλάδα, όταν παντού στον κόσμο, ακόμη και δίπλα μας σε χώρες με χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε νέα φάρμακα και νέες θεραπείες. Είναι άδικο ο Έλληνας ασθενής, στην πιο άτυχη στιγμή της ζωής του, εάν ποτέ συμβεί, να μην έχει πρόσβαση σε αυτό που χρειάζεται και να θεωρείται δεύτερης κατηγορίας και αυτό μόνο και μόνο για να μη διαπραγματευτούμε σαν χώρα απέναντι στους δανειστές μας για τον παράλογο στόχο για φαρμακευτική δαπάνη στο 1% του ΑΕΠ. Ένα στόχο που θα κάνει την πρωτοβάθμια περίθαλψη να καταρρεύσει.

Ένα άλλο κεφάλαιο το οποίο μπορεί στο όνομα της καινοτομίας να προφέρει τα μέγιστα στη χώρα είναι η ανάπτυξη υποδομών και συνθηκών για κλινικές έρευνες εντός των συνόρων. Ο τομέας των κλινικών ερευνών ο οποίος αποτελεί και το σημαντικότερο κομμάτι στον ευρύτερο κλάδο Έ&Α σε διεθνές επίπεδο ξεπερνά τα 70 δις. ευρώ με το 40% αυτών να γίνονται σε ευρωπαϊκές χώρες. Όμως στην Ελλάδα πέρυσι ήρθαν μόλις 150 εκατ. ευρώ περίπου κι αυτά με σκληρή προσπάθεια.

Η Ελλάδα υστερεί διαχρονικά σε δαπάνες για Έ&Α, αλλά και στην εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της, όμως ακολουθώντας κάποια βήματα μέσα από την πολιτική κυρίως βούληση θα μπορούσε το μέγεθος αυτό να πολλαπλασιαστεί προσδίδοντας απεριόριστα οφέλη σε μια διαρκώς συρρικνούμενη οικονομία και επιστημονική κοινότητα.

Οι βασικές προτάσεις του ΣΦΕΕ στοιχειοθετούνται στα παρακάτω:
• Χορήγηση φοροαπαλλαγών, αλλά και η απαλλαγή μέρους των εργοδοτικών εισφορών ή επιδότηση αυτών

• Σύντμηση του χρόνου αξιολόγησης των κατατεθειμένων προτάσεων

• Επιτάχυνση διαδικασιών έγκρισης προτάσεων που σχετίζονται με καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες – Να μην απαιτείται διαρκής επανακατάθεση τους σε διαγωνισμούς και προτάσεις

• Η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την αξιολόγηση των προτάσεων – Αυτόματη συμβασιοποίηση και παρακολούθηση έργων

• Η Ελλάδα θα μπορούσε να αναπτύξει επιχειρηματικότητα και να συμμετάσχει στη διαδικασία παραγωγής πρωτότυπων φαρμάκων με την υποστήριξη ερευνητικών εργαστηρίων για την ανάπτυξη νέων μορίων αλλά και με την επανατοποθέτηση φαρμάκων χωρίς να απαιτείται η αρχική επένδυση σε έρευνα και ανάπτυξη.