Οι οικονομικοί στόχοι να υπηρετούν την κοινωνία

Συνέντευξη κ. Κωνσταντίνου Μ. Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ Ναυτεμπορική

Συνέντευξη Κωνσταντίνου Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ,
στην εφημερίδα Ναυτεμπορική

Κύριε Φρουζή, το τελευταίο διάστημα διαπιστώνουμε μια σχετική αισιοδοξία στις δηλώσεις της Κυβέρνησης για την πορεία της οικονομίας και την επιστροφή στην ανάπτυξη. Μάλιστα δεν είναι και λίγες οι φωνές από το εξωτερικό που συμμερίζονται την άποψη αυτή. Εσείς συμμερίζεστε την αισιοδοξία αυτή; Βλέπετε φως στο τούνελ;

Εδώ υπάρχει διπλή ανάγνωση . Όντως τα μακροοικονομικά νούμερα επιτρέπουν τη διαπίστωση πως δειλά άρχισε να φαίνεται ένα φως στο τούνελ και ότι σε ένα βαθμό οι θυσίες που κάνουμε εδώ και τέσσερα χρόνια έχουν ένα πρώτο αποτέλεσμα, αν και δυσανάλογα μικρό σε σχέση με το μέγεθος των θυσιών του λαού μας.

Όμως αυτή η αισιοδοξία αφορά μόνο την μακροοικονομία που, επιτρέψατε μου να πω, έως και παραμορφώνει την πραγματικότητα στην οποία ζούμε καθημερινά.
Κι αυτή η πραγματικότητα μιλά για ανεργία που βαδίζει στο 30%, για νέους που  φεύγουν μαζικά στο εξωτερικό, για δραματική μείωση των εισοδημάτων και για αδυναμία μεγάλης πλέον μερίδας των Ελλήνων να έχουν πρόσβαση στα φάρμακα και τις θεραπείες τους.

Δεν καταλαβαίνω λοιπόν πόσο αισιόδοξοι μπορούμε να είμαστε βλέποντας την επίτευξη κάποιου πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013 ή την σταθεροποίησή του ΑΕΠ του 2014 σε πολύ χαμηλά όμως επίπεδα, όταν για τα φάρμακα του ο Έλληνας θα έχει στη διάθεσή του μόλις το 1% αυτού του ΑΕΠ.
Tι είδους ανάπτυξη είναι αυτή που εκτιμά ότι οι Έλληνες πολίτες δικαιούνται τη μισή σχεδόν δαπάνη σε ευρώ για φαρμακευτική περίθαλψη (κατ άτομο) από αυτή που δικαιούται ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης των 27 χωρών!

Από αυτή την πλευρά λοιπόν δεν μπορώ να πω ότι συμμερίζομαι την αισιοδοξία γιατί ζω και εγώ όπως πολλοί άλλοι στους ρυθμούς της πραγματικής οικονομίας, χωρίς να αρνούμαι την ύπαρξη κάποιας αχτίδας φωτός στο βάθος του τούνελ. Το θέμα είναι να βρούμε ένα κοινωνικά δίκαιο δρόμο για την έξοδο μας από αυτό χωρίς να μεγενθύνουμε την όποια καλή επίδοση κάποιων μακροοικονομικών δεικτών γιατί απλά απογοητεύεται ο νοήμων κόσμος.

Μιλήσατε για θυσίες και ξέρουμε όλοι ότι η Πολιτεία στην προσπάθειά της να είναι συνεπής απέναντι στους δανειστές, σας ζήτησε να «βάλετε πλάτη» εδώ και τέσσερα χρόνια παραγνωρίζοντας το συμφέρον σας και προσφέροντας με χαμηλότερο κόστος τις υπηρεσίες σας. Αλήθεια πόσο «πλάτη» μπορείτε να βάλετε ακόμη?

Έχουμε κάνει όλα τα τελευταία χρόνια το καθήκον μαs και δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Μειώσαμε τον δημόσιο προϋπολογισμό για τα φάρμακα πάνω από 55% από το 2009 δηλαδή από τα 5,5 σχεδόν δις €  στα 2,37 δις  € φέτος. Και ας μην ξεχνάμε ότι για τo 2008 και 2009  “πληρωθήκαμε” με τα περίφημα πέτσινα ομόλογα τα οποία κουρεύτηκαν δημιουργώντας τεράστιες ζημιές στις εταιρίες μας. Στη συνέχεια συνεχόμενα δελτία τιμών μείωναν τις τιμές στο κατώτερο επίπεδο των 27 χωρών της EΕ, κάποιες φορές μάλιστα με οριζόντιες μειώσεις και άρα άδικα. Mε το clawback αποφασίσαμε να στηρίξουμε, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, τις Κυβερνήσεις στο έργο τους για τη συμμόρφωσή τους στους μνημονιακούς στόχους. Όπως καταλαβαίνετε συνεισφέραμε ουσιαστικά , ελληνικές εταιρίες και θυγατρικές πολυεθνικών, χωρίς παράλληλα να επηρεαστεί η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα.   Δεν υπάρχουν περιθώρια πλέον χωρίς να διακυβεύεται ουσιαστικά η ποσότητα και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας.

Βέβαια θέλουμε να γίνουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις και τομές στο Σύστημα Υγείας και εργαζόμαστε γι αυτό. Έχουμε καταθέσει προτάσεις ώστε να έχουμε ένα ορθολογικοποιημένο κλάδο περίθαλψης με έλεγχο στις δαπάνες, με νέα καινοτόμα φάρμακα αλλά και γενόσημα στην εξίσωση, με δίκαιη πρόσβαση των ασθενών στην Πρωτοβάθμια περίθαλψη, με προβλέψιμες πληρωμές στις προμηθεύτριες εταιρίες ώστε να συνεχίζουν να επενδύουν και να στηρίζουν την απασχόληση στη Χώρα μας. Δεν είναι κάτι σοφό αυτό που λέω, απλά θέλει αποφασιστικότητα , ικανότητα στην υλοποίηση και κάποια ίσως ρήξη με προϋπάρχουσες παθογένειες και κατεστημένα.

Ο νέος υπουργός δείχνει διατεθειμένος για μια τέτοια ρήξη; Το νέο νομοσχέδιο που αναμένεται στις αρχές Νοέμβρη δεν θα βελτιώσει την κατάσταση;

Ο νέος Υπουργός όντως δείχνει πολλή διάθεση , ταχύτητα και αποφασιστικότητα.  Όμως μέχρι αυτή τη στιγμή και μιλώντας με τα δεδομένα που έχουμε ως σήμερα, το μόνο που σταθερά επιτυγχάνεται είναι η χωρίς πάτο μείωση της φαρμακευτικής περίθαλψης. Δυστυχώς για τo 2014  ακόμη παλεύουμε  για  την κατοχύρωση των € 2,25-2,3 δις (1.3% του ΑΕΠ) που με στοιχεία τεχνοκρατικά αλλά και κοινωνικά εμείς θέσαμε ως «πάτωμα» για τη χώρα μας. Εάν επικρατήσει τελικά το € 2 δις  θα ανατραπούν πολλά στον κλάδο της περίθαλψης και όχι μόνο.

Επίσης ακόμη περιμένουμε να μπουν στη λίστα αποζημίωσης κάποιες καθυστερημένες για 3 χρόνια, πολύ καινοτόμες θεραπείες για τις οποίες έχουν δοθεί τιμές πάνω από δύο μήνες τώρα!
Το δε νέο πολυνομοσχέδιο για την Υγεία έχει διαγράψει ήδη μία πορεία καθυστερήσεων γεγονός που δείχνει τη δυσκολία για υλοποίηση και για ρήξη με αυτό που αποκάλεσα παθογένεια του παρελθόντος.  Πραγματικά θέλω να πιστεύω ότι θα προωθήσουμε πιο γρήγορα και αποφασιστικά, χωρίς αιφνιδιασμούς όπως  διαβεβαιώνει και ο Υπουργός.

Επίσης δεν γνωρίζουμε αν μέσα στην φαρμακευτική πολιτική που περιέχεται στο νομοσχέδιο θα υπάρχει ειδική μέριμνα για τους ανασφάλιστους και άπορους συμπολίτες μας. Μιλάμε για μια πραγματική βόμβα στη συνοχή του κοινωνικού μας ιστού. Εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπων μας συνιστούν  μια κατηγορία που έχει αποκλειστεί από πρόσβαση στην θεραπεία.  Φοβάμαι ότι η κατάσταση θα είναι εκρηκτική αν η Τρόικα επιμείνει στις παράλογες πλέον απαιτήσεις της για περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής περίθαλψης  των πολιτών αντί να στοχεύσει στον περιορισμό της εκτεταμένης φόρο- και εισφοροδιαφυγής αλλά και την αύξηση των εσόδων του Κράτους.

Εσείς, σαν φαρμακοβιομηχανία, μπορείτε να λειτουργήσετε σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Θεωρείται την κρίση μια ευκαιρία?

Η κρίση είναι ευκαιρία για μας , γενικά, τους Έλληνες να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και σταδιακά και νοοτροπία, ώστε η επόμενη γενιά να ζήσει σε μία υγιέστερη στο μυαλό Ελλάδα.

Αλλά όπως είπα και πριν, στο χώρο της Υγείας, δεν μπορώ να είμαι σίγουρος για το ποια θα είναι η αντίδραση της κάθε εταιρείας για τη στρατηγική την οποία θα ακολουθήσει στις όποιες παράλογες πλέον απαιτήσεις της Τρόικας και κατ’ επέκταση της Πολιτείας.

Η φαρμακοβιομηχανία και τα στελέχη μας έχουν μάθει να δουλεύουν  χωρίς εκπτώσεις στη δραστηριότητά τους το ίδιο όμως απαιτούμε και από τους συνομιλητές μας: αξιοπιστία, κοινή λογική και διαφάνεια στις αποφάσεις και βέβαια προσβασιμότητα χωρίς αιφνιδιασμούς. Χωρίς αυτά δεν υπάρχει win-win συνεργασία μεταξύ Πολιτείας και βιομηχανίας, πράγμα που χρειάζεται η Χώρα για να βγει από το τούνελ της ύφεσης.

Ξέρετε, η μεταβολή στην ένταση της δραστηριότηταs μιας πετυχημένης εταιρίας σε μια χώρα εξαρτάται από την ίδια την χώρα και τις συνθήκες που δημιουργούν οι Κυβερνήσεις στον τόπο.  Εμείς προσπαθώντας να διασφαλίσουμε τηv παροχή φαρμάκων και υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας στην κοινωνία, χρειαζόμαστε ένα προβλέψιμο περιβάλλον, όχι απαραίτητα σταθερό αν δεν γίνεται λόγω γενικών συνθηκών. Έχουμε μάθει να λειτουργούμε σ’ ένα μεταλλασσόμενο τοπίο, σε πολλές χώρες του κόσμου, αλλά το ελάχιστο που χρειαζόμαστε είναι αξιοπιστία στις συνομιλίες μας και τα συμφωνηθέντα.

Από την άλλη μεριά για να μην φανώ υπέρ-κριτικός και ίσως απαισιόδοξος πιστεύω ότι η χώρα μας είναι σήμερα μία επενδυτική ευκαιρία και στην Υγεία, αρκεί να υπάρξουν όραμα, κίνητρα και πολιτικές που θα στοχεύσουν σε μοχλούς ανάπτυξης και όχι καταστολής του κοινωνικού κράτους και αποκλεισμό της καινοτομίας.

Κι εμείς, ο κλάδος του φαρμάκου, είμαστε από αυτούς που στηρίζουν και θα στηρίξουν ακόμη περισσότερο την Χώρα μας και όσους ιθύνοντες παλεύουν ουσιαστικά για την έξοδο από την ύφεση.  Είμαστε βιομηχανία που συμβάλλει  ουσιαστικά στο ΑΕΠ, παράγει στον τόπο μας και εξάγει σε 100 χώρες, απασχολεί χιλιάδες επιστήμονες και υψηλού επιπέδου στελέχη και ενάντια στους καιρούς επενδύει ουσιαστικά.

Μιλήσατε για τις φοβίες του 2014. Πείτε μας τι κινδύνους διαβλέπετε? Συμφωνείτε με τη άποψη ότι θα έχουμε κακής ποιότητας φάρμακα λόγο της πιθανότητας για αθρόες εισαγωγές φτηνών γενοσήμων στο βωμό της δαπάνης;

Ξεκινώντας από το τελευταίο θα ήθελα να πω ότι έχω εμπιστοσύνη ότι o  ΕΟΦ μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί ώστε να διασφαλιστούν και οι κατάλληλοι έλεγχοι για να μην έχουμε κάποιο άσχημο συμβάν από πιθανή παράνομη εισαγωγή. Βέβαια, επειδή θα υπάρξει ένταση και παρακίνηση στην κυκλοφορία φθηνών γενοσήμων, κάτι που προωθεί η κυβέρνηση , θα απαιτηθεί σίγουρα περαιτέρω στελέχωση κι  ενδυνάμωση του Οργανισμού για να μην ζούμε στην αβεβαιότητα.

Θέλω εδώ να επισημάνω ότι η εμμονή κάποιων στην συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία είναι κίνδυνος που καθώς εκτιμάται από τους επιστήμονες γνώστες και καθ’ ύλην αρμόδιους, θα προκαλέσει απορρύθμιση σε πολλούς ασθενείς  που στις χρόνιες παθήσεις και όχι μόνο θα οδηγήσει σε αύξηση του συνολικού κόστους θεραπείας και άρα σε επιπλέον έξοδα για το Δημόσιο.

Φοβάμαι ότι μία από τις παρενέργειες που θα έχουμε είναι να δημιουργηθούν δύο ” νέες κοινωνικές “ομάδες:  εκείνοι που θα έχουν φάρμακα και θα μπορούν να τα βρίσκουν και να τα πληρώνουν και κάποιοι άλλοι που θα παλεύουν ακόμη και για το αυτονόητο, την θεραπεία τους.
Και υπάρχει και κάτι ακόμη: Βλέπουμε πλέον στη χώρα να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις ο επιπολασμός ασθενειών που πραγματικά προσβάλλουν κατηγορίες του πληθυσμού που δεν ανήκουν σε αυτό που ονομάζουμε ευπαθείς ομάδες. Σύμφωνα με τous ειδικούς έχουμε ήδη χάσει 3 χρόνια , και πάμε για περισσότερα , από το προσδόκιμο ζωής μας  και σ αυτό έχει επιδράσει o περιορισμός στις θεραπείες που βιώνουν πολλοί συμπολίτες μας αλλά και ο αποκλεισμός από τις νέες καινοτόμες θεραπείες που μας έχει επιβληθεί τα τελευταία 3-4 χρόνια.

Αυτή είναι λοιπόν η υγεία και η προοπτική που μας εξασφαλίζει το μνημόνιο μετά από όλες τις θυσίες που έχουμε κάνει σαν λαός;

Παρόλ’ αυτά και θέλοντας να κλείσουμε με ένα μήνυμα αισιοδοξίας, ο ΣΦΕΕ στοιχηματίζει στην καινοτομία και μάλιστα είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός Innovatiοn Project που μάλιστα λήγει τις επόμενες μέρες? Ποια είναι η αίσθηση που έχετε από την μέχρι σήμερα πορεία?

Κατ’ αρχήν να πω ότι για την πορεία του διαγωνισμού δεν έχω τη δικαιοδοσία να αναφερθώ πριν την ολοκλήρωση του, όμως όπως το περιμέναμε η συμμετοχή είναι εντυπωσιακή και μιλάω κυρίως για το περιεχόμενο των ιδεών και των προτάσεων.

Όταν προκηρύξαμε το διαγωνισμό ξέραμε ότι θα προσελκύσουμε εξαιρετικές ιδέες αφού αντικειμενικά στην Ελλάδα τα μυαλά και οι επιστήμονες που υπάρχουν είναι ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου. Προοδεύουν σε ερευνητικές ομάδες του εξωτερικού και συνδέουν το όνομά τους με μεγάλες επιτυχίες της έρευνας και της επιστήμης. Τι πιο λογικό να τους δοθεί η ευκαιρία και στο «σπίτι» τους , στην Ελλάδα ; Ένα σπίτι που χρειάζεται τέτοιες πρωτοβουλίες για να γίνει και πάλι φιλόξενο στους Έλληνες.

Επί της ουσίας με το διαγωνισμό δεν πράξαμε κάτι παραπέρα από το αυτονόητο: Να δώσουμε την ευκαιρία και εμείς σαν κλάδος, σε επιστήμονες και φορείς να δραστηριοποιηθούν και να ανταμειφθούν.  Και όλο αυτό να μεταφραστεί σε όραμα, ελπίδα, ανάπτυξη , ΑΕΠ.