Ομιλία του κου Κωνσταντίνου Μ. Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ

Ομιλία του κ.Φρουζή,Προέδρου ΣΦΕΕ στο Συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας
με τίτλο: «Ενημέρωση Υψηλού Κινδύνου: Μέσα Μαζικής
Ενημέρωσης και Δημόσια Υγεία»
Ίδρυμα Ευγενίδου

Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2013

Όπως ίσως θα γνωρίζετε, η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Εικοσιπέντε σοβαρά κρούσματα της γρίπης των πτηνών καταγράφηκαν πριν από λίγη ώρα στην Αθήνα. Μία Aσιατική αεροπορική εταιρεία προσγειώθηκε στο «Ελευθέριος Βενιζέλος»  στις 11:55 το πρωί…

Το αεροδρόμιο έκλεισε και βρίσκεται σε κατάσταση καραντίνας.
Και οι 25 ασθενείς έχουν διακομιστεί σε κεντρικά νοσοκομεία των Αθηνών. Η κατάσταση των 9 από αυτούς θεωρείται εξαιρετικά σοβαρή. Η γρίπη των πτηνών, όχι μόνο επανεμφανίστηκε σήμερα το πρωί, αλλά έφτασε στην Αθήνα. Είμαστε πρώτο θέμα σε όλα τα μεγάλα ξένα κανάλια. Πρέπει να δράσουμε άμεσα.
Όπως καταλάβατε το παραπάνω είναι μια φανταστική είδηση!
Θα μπορούσε όμως αυτό να είναι ένα έκτακτο δελτίο σε περίπτωση μιας ξαφνικής έξαρσης ενός επικίνδυνου ιού. Τι θα προκαλούσε αυτή η είδηση;
•    Θα τηλεφωνούσαμε αμέσως στους δικούς μας ανθρώπους μεταδίδοντας τη δική μας ανησυχία, ίσως και πανικό;
•    Θα θέλαμε να εγκαταλείψουμε το Συνέδριο για να φύγουμε για να δούμε τι θα κάνουμε;
•    Θα ήταν σωστό αν η πληροφόρηση του κοινού γινόταν με την παραπάνω διατύπωση;
Το συγκεκριμένο media report, πιθανότατα, θα ήταν η αιτία για μια «επιδημία πανικού» σε μεγάλη έκταση. Μια ίωση φόβου που θα μπορούσε να προσβάλλει πολλούς, μέσα σε πολύ λίγη ώρα.
Θα είχαμε ως εκ τούτου να αντιμετωπίσουμε δύο ιώσεις: μία πραγματική και μία «μηντιακή». Και δεν θα γνωρίζαμε ποια από τις δύο είναι η χειρότερη.

Αγαπητοί Φίλοι,
Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να χαιρετήσω το συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και να συγχαρώ τους διοργανωτές γιατί πρόκειται για μια πολύ χρήσιμη πρωτοβουλία, αφού πράγματι η ενημέρωση για θέματα Δημοσίας Υγείας είναι μία πολύ κρίσιμη υπόθεση.
Τα θέματα των επιδημιών, των μαζικών μολύνσεων ασκούν πολύ έντονη επιρροή στη συλλογική συνείδηση.
Στο μάρκετινγκ όταν κάτι έχει επιτυχία, το λέμε viral phenomenon. Δηλαδή ένα φαινόμενο «ιωσιακό», εξαπλώνεται σαν ίωση.
Γι’ αυτό γνωρίζουμε ότι μια «επιδημία γρίπης» μπορεί να προκαλέσει μια ισχυρότερη «επιδημία φόβου». «Διπλή επιδημία» δηλαδή: της ασθένειας και της πληροφορίας για την ασθένεια.
Θα θυμίσω ότι η έξαρση της γρίπης των πτηνών συνοδευόταν από ιδιαίτερα ανησυχητικές προβλέψεις των επιστημόνων.
Όπως εύστοχα λέει η Έφη Σίμου στο εξαιρετικό της βιβλίο με τίτλο «Ενημέρωση Υψηλού Κινδύνου», αναφερόμενη στη γρίπη των πτηνών: «Το χειρότερο σενάριο που είχαν προβλέψει επιστήμονες, με τη βοήθεια πολύπλοκων μαθηματικών μοντέλων, τελικά διαψεύστηκε. Η πρώτη πανδημία γρίπης του 21ου αιώνα, σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις ειδικών ήταν τελικώς λιγότερο θανατηφόρα απ’ όσο είχε εκτιμηθεί αρχικώς».
Φυσικά, σε αυτή την περίπτωση, η παγκόσμια ανησυχία  δεν ήταν ευθύνη των δημοσιογράφων, αλλά όσων προέβλεψαν μια εξέλιξη που τελικά δεν επαληθεύτηκε.
Ωστόσο, μπορούμε να δούμε την υπόθεση αυτή και από την άλλη πλευρά:
a.    Δηλαδή, ότι χάρη στις αυστηρές αυτές προειδοποιήσεις των επιστημόνων επικράτησε η μέγιστη επαγρύπνηση …
b.    Επειδή ο ΠΟΥ και οι κυβερνήσεις κήρυξαν πανδημία και έλαβαν δραστικά μέτρα πρόληψης και προστασίας, ίσως ήταν μία από τις αιτίες που δεν επαληθεύτηκαν πολλά από αυτά για τα οποία προειδοποιούσαν οι επιστήμονες.
Σίγουρα πάντως, η σωστή και έγκαιρη πληροφόρηση μπορεί να αποτελέσει το ισχυρότερο εμβόλιο.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας πω ότι ο νέος Κώδικας Δεοντολογίας του ΣΦΕΕ θα ενσωματώσει στο άμεσο μέλλον κανόνες για την βέλτιστη και υπεύθυνη επικοινωνία των φαρμακευτικών επιχειρήσεων με τα ΜΜΕ κανόνες με στόχο απώτερο τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας.

Αγαπητοί Φίλοι,
Τα ΜΜΕ μπορούν να είναι ένα σπουδαίο όπλο για την καταπολέμηση των επιδημιών.
Είναι ένα όπλο που δεν το διαθέταμε παλιά όπου πόλεις αφανίστηκαν για παράδειγμα από τη βουβωνική πανώλη, τη φυματίωση κλπ.
Και τότε, δεν έλειπαν μόνο τα απαραίτητα φαρμακευτικά σκευάσματα. Ήταν η αδυναμία να διαδοθούν απλές αρχές πρόληψης και προστασίας με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα εξάπλωσης της ασθένειας.
Τέλος, ερχόμαστε τώρα στην κρίσιμη ερώτηση: Τι θα συμβεί εάν ξεσπάσει μια νέα πανδημία; Είμαστε έτοιμοι για μια υγειονομική κρίση δίπλα στην οικονομική κρίση;
Η απάντηση, νομίζω, είναι «ναι»! Έχουμε αποδείξει ότι διαθέτουμε ετοιμότητα. Οι Έλληνες επιστήμονες, οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί, οι υπηρεσίες υγείας, οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις: όλοι μαζί συγκροτούμε μια ισχυρή δύναμη κρούσης, αρκεί να συνεργαστούμε την κρίσιμη στιγμή.
Ωστόσο, ποτέ αυτό δεν πρέπει να ισοδυναμεί με εφησυχασμό μας…

Αγαπητοί Φίλοι,
Οι σημερινές όμως περικοπές που επιβάλλονται από Τρόικα, και καταδικάζουν το Σύστημα Υγείας να λειτουργεί, με κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη σχεδόν στο μισό του μέσου ευρωπαίου, μεταφράζονται ήδη σε εκπτώσεις στην Πρωτοβάθμια περίθαλψη, στη δημόσια υγεία και την κοινωνική συνοχή στη χώρα μας.
Αδυνατίζουν τις άμυνες της ελληνικής κοινωνίας. Εξάλλου η απομόνωση τα τελευταία χρόνια των ασθενών από τα νέα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, δρα μόνο προς την λάθος κατεύθυνση: Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, υποβάθμιση του προσδόκιμου ζωής και άρα φτωχοποίηση της κοινωνίας και παράλληλα μια επικείμενη βόμβα νοσηρότητας.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες στη χώρα μας στηρίζουμε επίμονα τη Δημόσια Υγεία και εξακολουθούμε να εξασφαλίζουμε την πρόσβαση των ασθενών σε εγγυημένης ποιότητας φάρμακα παρά τις πολλές δυσκολίες.
Σε περίπτωση επιδημίας, η φαρμακοβιομηχανία στην Ελλάδα θα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί και είμαι βέβαιος ότι και οι λειτουργοί των ΜΜΕ θα ανταποκριθούν με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.
Σας ευχαριστώ.