Το μεγαλύτερο θύμα του ΕΟΠΥΥ είναι οι φαρμακοβιομηχανίες

Άρθρο Συνέντευξη κ. Κωνσταντίνου Μ. Φρουζή, Προέδρου ΣΦΕΕ Κεφάλαιο

1. K. Φρουζή, παρά τις υποσχέσεις για τακτική εξόφληση των μελών σας, δεν έχετε πάρει ούτε ένα ευρώ εδώ και 1,5 χρόνο που υφίσταται ο ΕΟΠΥΥ. Έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια υπομονής για τις εταιρείες του φαρμάκου και πως σκοπεύετε να κινηθείτε από εδώ και στο εξής;

Δυστυχώς από πολύ νωρίς συνειδητοποιήσαμε ότι το φιλόδοξο εγχείρημα του ενιαίου φορέα δεν θα κατάφερνε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του Εθνικού Συστήματος Υγείας καθώς παρά τις αρχικές δεσμεύσεις δεν μπόρεσε να αποκοπεί από το παρελθόν των ταμείων που αποτελούν τη βάση του και το κυριότερο δεν στηρίχθηκε από την πολιτεία η οικονομική του ανεξαρτησία. Λειτούργησε με την απλοϊκή λογική του “θα πληρώνω όποτε έχω χρήματα και όποιον θέλω” και χωρίς ένα σωστά δομημένο προϋπολογισμό και προγραμματισμό. Το μεγαλύτερο θύμα είναι οι φαρμακοβιομηχανίες, με τα συνολικά χρέη από τον ΕΟΠΥΥ/ΙΚΑ να φτάνουν τα 710 εκατ. ευρώ που προστιθέμενα στα συνολικά χρέη του δημοσίου, δημιουργούν ένα κενό ρευστότητας στις εταιρείες που ξεπερνά το 1 ,6 δισ. ευρώ.

Παρά όμως την αναξιόπιστη συμπεριφορά του Δημοσίου εμείς προς το παρόν διατηρούμε σταθερή την εξασφάλιση φαρμάκων στην αγορά.

Πιέζουμε με όλες μας τις δυνάμεις να εξοφληθούμε από τη στιγμή που υπάρχουν τα χρήματα. Όμως η ασφυξία που δημιουργείται σε πολλές επιχειρήσεις είναι μεγάλη και δεν μπορώ να γνωρίζω πως θα συμπεριφερθούν κάποιες εταιρείες, ειδικά υπό το βάρος και άλλον πιθανών αρνητικών εξελίξεων στην αγορά

2.  Η φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε στο μισό σε σχέση με το 2009, ενώ επίκειται και περαιτέρω μείωση. Πιστεύετε πως τα μέτρα για την περιστολή του προϋπολογισμού για το φάρμακο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;

Θα έλεγα ότι η λογική πάνω στην οποία βασίζονται τα μέτρα είναι ορθή. Έπρεπε να εξορθολογιστεί η δαπάνη και να εκσυγχρονιστεί η πολιτική φαρμάκου. Τα μέτρα όμως σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι τα καταλληλότερα και επίσης δαπάνη υγείας δεν είναι μόνο το φάρμακο το οποίο καταφέρνει να πετυχαίνει τους στόχους που τίθενται. Θεωρώ ότι οι απόλυτες οριζόντιες περικοπές, η άρνηση να διορθωθούν λάθη τιμών και το PSI που γονάτισε κάποιες επιχειρήσεις, αποτελούν μέτρα άδικα. Παράλληλα η εμμονή να μειωθεί η δαπάνη στο 1% του ΑΕΠ όταν ήδη έχει μειωθεί στο 50% και πλέον η φαρμακευτική δαπάνη, είναι πολύ επικίνδυνη για την υγεία .

3.  Έχετε προειδοποιήσει για μειωμένη πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα αν συνεχιστούν οι περικοπές. Τι εννοείτε με αυτό;

Καταρχήν να υπενθυμίσω ότι εδώ και 2,5 χρόνια υπάρχει απαγόρευση από τις Κυβερνήσεις στην πρόσβαση ασθενών σε νέες θεραπείες όταν δεν εγκρίνονται καινοτόμα και πολύ αποτελεσματικά φάρμακα με τη λογική μήπως «ξεφύγει η δαπάνη». Όταν υπάρχει το clawback, ο φόβος να ξεφύγει η δαπάνη δεν υφίσταται. Από την άλλη η αύξηση της συμμετοχής σε όλα τα φάρμακα και η σταδιακή υποβάθμιση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης κάνει δύσκολη της πρόσβαση των ασθενών σε θεραπείες. Το πρόβλημα είναι έντονο περισσότερο στα γνωστά ως “υψηλής αξίας” φάρμακα του ν. 3816, όπου πλήττεται κυρίως η μερίδα των ηλικιωμένων συνταξιούχων που αντιμετωπίσουν και σημαντικά προβλήματα υγείας αλλά και τις επώδυνες πλευρές της κρίσης με το δραματικά μειωμένο εισόδημα.

4.  Περιμένουμε εδώ και  χρόνια την τιμολόγηση των νέων και καινοτόμων φαρμάκων. Ποιες είναι οι συνέπειες για την υγεία των πολιτών, αλλά και για τη βιωσιμότητα των μελών σας;

Επιμένω πως δεν πρέπει να χάσουμε άλλο χρόνο σαν χώρα αποκλεισμένοι από την καινοτομία που η υπόλοιπη Ευρώπη απολαμβάνει. Εδώ και 2,5 η Ελλάδα αναγκάζει τους πολίτες της να είναι υποδεέστεροι των υπολοίπων Ευρωπαίων. Είναι άδικο ο Έλληνας ασθενής, στην πιο άτυχη στιγμή της ζωής του, εάν ποτέ συμβεί, να μην έχει πρόσβαση σε αυτό που χρειάζεται και να θεωρείται δεύτερης κατηγορίας. Ενώ με ένα νέο φάρμακο μπορεί ένας άνθρωπος να αντιμετωπίσει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά την ασθένειά του και να επανέρχεται γρηγορότερα στην κοινωνία. Αλλά και από οικονομικής πλευράς είναι αποδεδειγμένο ότι μεσοπρόθεσμα οι νέες θεραπείες μειώνουν τα κόστη στην υγεία συνολικά καθώς περιορίζονται η νοσηλεία και τα νοσοκομειακά κόστη.

Σχετικά με τις επιχειρήσεις – μέλη μας θα πρέπει να πω ότι τα νέα φάρμακα αποτελούν θεμέλιο λίθο της ανάπτυξης τους και δημιουργούν επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Η στασιμότητα αποτελεί τροχοπέδη στη δραστηριότητα μας με ότι αρνητικό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας της χώρας.

5.   Χαρακτηρίζετε το παρόν περιβάλλον αφιλόξενο για νέες επενδύσεις, τη στιγμή που πολλές ξένες εταιρείες δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Ελλάδα. Γιατί αυτή η «απαισιοδοξία»;

Το πρόβλημα της ανάπτυξης επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα είναι γνωστό και η πολιτεία παλεύει να το ξεπεράσει μαχόμενη με το αντιπαραγωγικό ελληνικό γραφειοκρατικό κατεστημένο.  Το δυσκολότερο εγχείρημα είναι βέβαια να αποκαταστήσει την κρίση  αξιοπιστίας και φερεγγυότητας την οποία η ίδια ακόμη προκαλεί.

Δεν είμαι υπερβολικός, αλλά η τακτική να ψηφίζεται ένας νόμος, να λαμβάνεται μια υπουργική απόφαση και σχεδόν άμεσα κατά την εφαρμογή τους να καταστρατηγούνται είναι ότι χειρότερο για τη χώρα ειδικά αυτή τη στιγμή. Κι εμείς ως φαρμακοβιομηχανία το βιώνουμε συνεχώς και δυστυχώς οι μητρικές εταιρίες μας το διαπιστώνουν ακόμη.

Θεωρώ γενικότερα πως είναι εξαιρετικά νωρίς να πανηγυρίζουμε για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της χώρας στα μάτια της διεθνούς επιχειρηματικότητας. Κάποια βήματα έχουν γίνει και κάποια λίγα project προχωρούν. Όμως πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη, ώστε να επανατοποθετηθούμε στον παγκόσμιο χάρτη των ξένων επενδύσεων.

6.   Πως βλέπετε το μέλλον των φαρμακευτικών επιχειρήσεων πλέον, αν πάρουμε σαν δεδομένο πως η φαρμακευτική δαπάνη θα διατηρηθεί στο επίπεδο των 2 δις. ετησίως;

Το θέμα δεν είναι τι θα γίνει σε μια τέτοια περίπτωση με τις εταιρείες, αλλά τι θα σημαίνει αυτή η εξέλιξη για τους ασθενείς και τις θεραπείες τους. Για τον κλάδο, θα αποτελέσει μία ακόμη συνθήκη περαιτέρω συρρίκνωσης προκαλώντας αντίστοιχες αλλαγές επιχειρηματικής στρατηγικής. Οι εταιρείες φαρμάκου πάντα θα έχουν παρουσία στη χώρα κάνοντας υπεύθυνα τη δουλειά τους, αλλά όπως είναι κατανοητό σε μια περίοδο ύφεσης με σημαντικά μειωμένα κονδύλια για την υγεία ο πολίτης και ασθενής είναι αυτός που «πληρώνει την νύφη».

7.   Πιστεύετε ότι οι πολίτες αντιλαμβάνονται τα αιτήματά σας και τι ρόλο παίζει σε αυτό ο Κώδικας Δεοντολογίας που θεσπίσατε;

Οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά ότι όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα ανέπτυξε ένα υψηλό επίπεδο περίθαλψης στο οποίο και οι φαρμακευτικές εταιρείες έπαιξαν με αίσθημα ευθύνης το σημαντικό τους ρόλο. Δεν ερχόμαστε σε άμεση επαφή μαζί τους, αλλά σίγουρα μπορούν να κατανοήσουν ότι έχουν γίνει αδικίες σε βάρος μας, ειδικά όταν εξασφαλίζουμε φάρμακα και δεν αμειβόμαστε για το κόστος τους.

Με τον νέο κώδικα δεοντολογίας θεωρώ ότι καταφέρνουμε να εξαλείψουμε κάθε πιθανότητα στρέβλωσης του βασικού μας ρόλου που είναι η απρόσκοπτη πρόσβαση στα φάρμακα, ενώ μέσα από μια σειρά σημαντικών πρωτοβουλιών ερχόμαστε πολύ κοντά ειδικά με τις ευπαθείς ομάδες που έχουν πληγεί εντονότερα από την οικονομική κρίση.