Δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι γιατρών αλλά και φαρμακοποιών

Συνέντευξη του Προέδρου ΣΦΕΕ, κ. Κωνσταντίνου Φρουζή

στην Εφημερίδα Δημοκρατία της Κυριακής

Ένας σφιχτός προϋπολογισμός για το 2014, δύο σχέδια – προτάσεις για τον ΕΟΠΥΥ και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και ένα νέο νομοσχέδιο για την πολιτική φαρμάκου είναι μερικά από τα βασικά θέματα που παραμένουν ανοιχτά στο χώρο της Υγείας. Ξεκινώντας από το «καυτό θέμα» της δαπάνης, πιστεύετε ότι με τα 2 δις. ευρώ που προβλέπονται στον προϋπολογισμό μπορούμε να έχουμε ικανοποιητική φαρμακευτική περίθαλψη; Ως επιχειρήσεις μπορείτε να δουλέψετε με τη δαμόκλειο σπάθη  του clawback για κάθε ευρώ που θα θεωρείται υπέρβαση ;

Όντως με κονδύλι μόλις 2 δις ευρώ για εξωνοσοκομειακή δημόσια φαρμακευτική δαπάνη δημιουργείται ένας έντονος προβληματισμός για το τι περίθαλψη μπορεί να εξασφαλιστεί στον Έλληνα πολίτη. Σίγουρα όχι αυτή που του αξίζει και αυτό το υποστηρίζει η επιστημονική κοινότητα, οι γιατροί αλλά και η κοινή λογική. Το έχουμε δηλαδή πει και το ξαναλέμε, ότι δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί ένα ορθό, επιστημονικό πλαίσιο θεραπειών όταν η κατά κεφαλή φαρμακευτική δαπάνη των Ελλήνων μειωθεί τόσο πολύ. Όταν φτάνει μετά βίας στο 55% του μέσου όρου της Ευρώπης! Γιατί, αντικειμενικά, σε αυτό το επίπεδο οδηγούμαστε με τους στόχους που θέτει η Τρόικα.

Όσον αφορά στη διαδικασία του clawback, αυτό είναι μια «βαλβίδα» οικονομικής ασφαλείας για το Κράτος, η οποία στην πραγματικότητα πριμοδοτεί την αδράνεια του ίδιου του Κράτους να εφαρμόσει σωστά και έγκαιρα τα μέτρα και τις αποφάσεις που έχει πάρει. Όμως το θέμα δεν είναι οικονομικό μόνο. Με την περιορισμένη δαπάνη και θέτοντας στεγανά στη συνταγογράφηση, η δαμόκλειος σπάθη βρίσκεται πάνω από το κεφάλι του γιατρού και του φαρμακοποιού. Τότε ανακύπτει θέμα για το τι ποιοτικά χαρακτηριστικά μπορεί να προσφέρει ένα σύστημα φαρμακευτικής περίθαλψης χρηματοδοτούμενο με ένα τόσο μικρό ποσό αφενός και αφετέρου όταν αντικειμενικά μιλάμε για μια κατευθυνόμενη συνταγογράφηση.

Εκτός φυσικά και αν έμμεσος στόχος των μνημονίων είναι να βάλει πολύ πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη ο Έλληνας ασθενής, μια κίνηση εντελώς άκυρη τη συγκεκριμένη περίοδο. Οδηγούμαστε λοιπόν σε νέες κοινωνικές διακρίσεις όπου η θεραπεία θα πατάει σε οικονομικά κριτήρια. Όπου κάποιοι θα έχουν εξασφαλισμένα φάρμακα επειδή θα έχουν χρήματα και φίλους στο εξωτερικό και κάποιοι άλλοι θα πρέπει να ματώνουν για να το καταφέρουν.

Και να αναφέρω και κάτι ακόμη. Στη λογική κάποιων το clawback είναι μια διαδικασία – ποινή ώστε η φαρμακοβιομηχανία να πληρώνει μονόπλευρα την υπέρβαση της προβλεπόμενης δαπάνης που αυθαίρετα βάζει η Τρόικα. Εγώ θέλω να πω πως  αντικειμενικά το  clawback  αποτελεί και μια ακόμη προσφορά της φαρμακοβιομηχανίας στο κοινωνικό σύνολο, αφού αυτό που η πολιτεία θεωρεί υπέρβαση, και εμείς καλύπτουμε, πολλές φορές είναι η ανάγκη ενός ανθρώπου για ζωτικής σημασίας φάρμακο, το οποίο ο γιατρός και το σύστημα υγείας πρέπει να του παρέχει. Αρκεί ο στόχος της δαπάνης να είναι και από κοινού συζητημένος!

Μιλάτε σαν να αναμένουμε μια έντονη κοινωνική κρίση, ίσως μια ανθρωπιστική κρίση…

Μα νομίζω πως με αυτές τις αποφάσεις δημιουργείται «εγγυημένα» ένας τέτοιος μονόδρομος. Και δεν το λέω εγώ, αλλά η επιστημονική κοινότητα, οι εκπρόσωποι μεγάλων φορέων από το εξωτερικό αλλά και ο ίδιος ο ΟΗΕ μέσω επιτρόπου του. Είναι τυχαίο που  ήδη κινδυνεύουμε στην Ελλάδα από επιδημίες που έχουν σβηστεί εδώ και δεκαετίες από τα νοσοκομειακά αρχεία;  Ή ότι η ηπατίτιδα και το HIV καλπάζουν;  Που τα συνοδά νοσήματα σε παθήσεις όπως ο διαβήτης και η καρδιοπάθεια αυξάνονται αφού  οι ασθενείς απορυθμίζονται καθώς  δεν μπορούν να αγοράσουν φάρμακα;

Είναι απαράδεκτο ή μάλλον τραγικό το Κράτος να μην μπορεί να μαζέψει φόρους για να πετύχει τη δημοσιονομική προσαρμογή και αντί να βρει τρόπους να παλέψει με τη φοροδιαφυγή στερεί από την κοινωνία φάρμακα και θεραπείες.

Το επικείμενο νομοσχέδιο δεν νομίζετε ότι θα βάλει κάποια σειρά ώστε να αποφευχθούν οι παρενέργειες αυτές;

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο που εύχομαι να το δούμε και να το μελετήσουμε πριν γίνει νόμος και είναι αργά, σε μεγάλο βαθμό εκφέρει μνημονιακές απαιτήσεις και δεσμεύσεις. Ήμουν από εκείνους που θεώρησα ότι μέσω της τεχνικής επιτροπής για το φάρμακο, που με πρωτοβουλία του δημιούργησε ο υπουργός κ. Γεωργιάδης, θα πετύχουμε ένα σωστό  αποτέλεσμα με όσο το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες. Επιφυλάσσομαι να το δω και να σας πω.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πρέπει πλέον να λειτουργήσουμε μέσα στην ασφυκτική συνθήκη των 2 δις ευρώ. Και φοβάμαι πως με αυτή  τη συνθήκη το νέο θεσμικό πλαίσιο δεν θα είναι απαλλαγμένο από  αιφνιδιασμούς. Βέβαια, επαναλαμβάνω ότι μένει να δούμε και το τελικό κείμενο και τις νέες διατάξεις.

Αν δεν κάνω λάθος στο νομοσχέδιο θα περιγράφεται η  στρατηγική της περαιτέρω διείσδυσης των γενοσήμων  ως όπλο για τη δαπάνη…

Η λέξη στρατηγική φρονώ ότι είναι λίγο επίφοβο να χρησιμοποιηθεί. Μη δοκιμασμένα μέτρα όπως η συνταγογράφηση με δραστική ουσία σε συνδυασμό με κάποια άλλα μέτρα, μοιάζουν σαν ένα συνονθύλευμα πειραματισμών από μέτρα-ημίμετρα που χρησιμοποιήθηκαν σε άλλες χώρες και  που απέτυχαν.  Δυστυχώς οι συγκυριακού τύπου λύσεις δε συνιστούν στρατηγική με πρακτικό μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα.

Από κει και πέρα η διεύρυνση του μεριδίου των σωστά τιμολογημένων γενοσήμων και των εκτός πατέντας φαρμάκων φυσικά και θα συμβάλλει στη μείωση της συνολικής δαπάνης.

Πριν αναφέρθηκα στο μέσο όρο της δαπάνης της Ευρώπης που είναι πολύ ψηλότερη από της Ελλάδας. Νομίζετε πως η δαπάνη εκείνη δεν αφορά σε γενόσημα; Φυσικά και αφορά και μάλιστα σύμφωνα και με τις αναφορές του υπουργού Υγείας η διείσδυση είναι πολύ σημαντικότερη. Άρα η χρήση γενοσήμων δε σημαίνει πως έχει σαν αυτοσκοπό τη μείωση της δαπάνης.  Απλά ένα σωστό μίγμα θεραπείας με γενόσημα και πρωτότυπα καινοτόμα φάρμακα δίνει την ευκαιρία και στους ασθενείς να έχουν την κατάλληλη θεραπεία και στο σύστημα Υγείας να έχει ικανοποιητικά κόστη.

Επιστρέφω και πάλι στην ερώτηση για τη χάραξη της δικής σας στρατηγικής. Τι μέλλει γενέσθαι για τις επιχειρήσεις;

Είπα και πριν ότι απεύχομαι τους αιφνιδιασμούς. Ήδη έχουμε δεχτεί πολλούς τα τελευταία χρόνια.  Όμως κανένας επιχειρηματικός κλάδος δεν μπορεί να λειτουργήσει εις αεί σε ένα περιβάλλον αστάθειας. Κι εμείς ζούμε σε ένα τέτοιο περιβάλλον και λόγω της ύφεσης αλλά και λόγω των ειδικών οικονομικών συνθηκών που διαμορφώθηκαν για μας με το PSI και με την πολιτική των σταθερά καθυστερημένων πληρωμών. Χωρίς τακτικές εξοφλήσεις αλλά και χωρίς αδειοδότηση και τιμολόγηση των νέων μας προϊόντων δεν ξέρουμε σε τι έδαφος πατάμε. Και αυτό θα είναι καταστροφικό για τον Έλληνα ασθενή και την ελληνική Οικονομία.